Dietetycy z poradni dietetycznej Nutri-Med we Wrocławiu ostrzegają przed stosowaniem niedoborowych i bardzo niskokalorycznych diet.
Jakie diety były popularne, a których stosować nie powinniśmy? Zapytaliśmy dietetyka z wrocławskiej poradni dietetycznej.

DIETA KOPCIUSZKA

Po diecie Śpiącej Królewny przyszedł czas na kolejną, równie niebezpieczną dietę, inspirowaną bohaterką bajki Disneya. Moda na dietę Kopciuszka rozpoczęła się w Japonii i bardzo szybko poprzez media społecznościowe rozprzestrzeniła się na cały świat, trafiając również do Polski.

Założeniem diety jest osiągnięcie tak zwanej „wagi Kopciuszka”. Oblicza się ją podnosząc swój wzrost w metrach do kwadratu i mnożąc razy 18, a więc uzyskujemy masę ciała dla BMI = 18. Normy dla BMI wynoszą od 18,5 do 24,9, w związku z czym „waga Kopciuszka” wiąże się z nadmiernym, niezdrowym obniżeniem swojej masy ciała poza granice norm i osiągnięciem niedowagi. Dla przykładu, według założeń diety kobieta o wzroście 170cm powinna ważyć 52kg (1,7*1,7*18 = 52kg), przy czym jej właściwa, zdrowa masa ciała to pomiędzy 54kg a 71kg.

Dieta Kopciuszka poza zakładaną masą ciała nie ma żadnych wytycznych ani reguł. Jej celem jest osiągnięcie bardzo szczupłej figury, a szczególnie wąskiej talii, którą charakteryzowała się baśniowa bohaterka.

Uzyskanie tak niskiej masy ciała wiąże się z wieloma niebezpiecznymi konsekwencjami zdrowotnymi. Dochodzi do utraty masy mięśniowej i tkanek aktywnych metabolicznie, a co za tym idzie, obniża się podstawowa przemiana materii. Drastyczna redukcja masy ciała, osiągana przez nieprawidłowo zbilansowaną dietę, może powodować niedobory pokarmowe – przede wszystkim białka, witamin i składników mineralnych. Wpływa to na kondycję całego organizmu, a najbardziej widoczne jest przez pogorszenie stanu skóry, włosów i paznokci. W wynikach badań laboratoryjnych mogą pojawić się nieprawidłowości takie jak spadek poziomu hemoglobiny świadczący o anemii. Dodatkowo może dojść do zaburzeń hormonalnych i zatrzymania cyklu miesiączkowego. Dieta Kopciuszka jest zdecydowanie niebezpiecznym trendem i nie należy jej stosować.

DIETA DR DĄBROWSKIEJ

Dieta dr Dąbrowskiej, znana również pod nazwą dieta owocowo-warzywna lub post Daniela, od kilku lat cieszy się dużą popularnością. Jej autorka, dr Ewa Dąbrowska jest lekarzem medycyny, autorką wielu prac naukowych. Do stworzenia diety owocowo-warzywnej przyczyniło się jej doświadczenie z pacjentami, którzy spożywając przez określony czas jedynie tartą marchewkę i wodę osiągali poza redukcją nadmiernej masy ciała również poprawę stanu zdrowia i ustępowanie objawów chorobowych. Zainspirowało to dr Dąbrowską do badania diety roślinnej i tego jak działa na organizm człowieka.

Mechanizm diety oparty jest na czasowym zastosowaniu bardzo niskiej kaloryczności (około 800kcal dziennie) przez spożywanie wyłącznie niskoskrobiowych warzyw i niskocukrowych owoców. Według autorki diety znaczna redukcja kaloryczności powoduje uruchomienie procesu autofagii – niszczenia uszkodzonych komórek organizmu, aby pozyskać z nich energię. Nazywane jest to odżywianiem wewnętrznym, które jest własnym, samoleczącym potencjałem organizmu i przyczynia się m.in. do naprawy uszkodzonego DNA, regeneracji tkanek, cofania guzów i zwyrodnień. Dieta owocowo-warzywna według jej założeń powinna trwać od kilku dni do kilku tygodni.

Na diecie dr Dąbrowskiej dozwolone produkty to warzywa korzeniowe, cebulowe, dyniowate, liściaste i psiankowate (pomidory i papryki) oraz jabłka, cytrusy i niewielka ilość jagód. Mogą być spożywane na surowo, w postaci koktajlów, gotowane, duszone lub pieczone. Do picia zalecane są woda, soki warzywne i owocowe, ziołowe lub owocowe herbaty. Zalecane jest, aby połączyć dietę z umiarkowaną aktywnością fizyczną.

Całkowicie wyklucza się z diety pieczywo, ziemniaki, kasze, oleje i produkty zwierzęce (mięso, ryby, jaja i nabiał). Nie wolno również pić mocnej kawy, herbaty i alkoholu.

Dieta owocowo-warzywna przy niskiej podaży kalorii dostarcza dużej ilości witamin i minerałów oraz związków polifenolowych o właściwościach przeciwzapalnych. Ograniczona jest natomiast podaż makroskładników - białek, tłuszczów i węglowodanów. Dłuższe przebywanie na diecie dr Dąbrowskiej (powyżej dwóch tygodni) może wiązać się z ryzykiem niedoborów pokarmowych. Bardzo niska kaloryczność diety, zwłaszcza stosowana przez dłuższy czas, może powodować zaburzenia pracy organizmu. Mogą wystąpić bóle głowy, spowodowane brakiem wystarczającej ilości glukozy, niezbędnej do prawidłowej pracy mózgu.

Dieta nie dostarcza białka, co przy dłuższym stosowaniu ponad zalecenia może powodować niebezpieczne niedożywienie objawiające utratą masy mięśniowej, obrzękami, pogorszeniem stanu skóry, włosów i paznokci. Dieta dr Dąbrowskiej jest również deficytowa m.in. w witaminy z grupy B, żelazo, wapń, witaminę D i kwasy omega-3, co może przyczyniać się do takich zaburzeń jak anemia, osteoporoza, zaburzenia odporności i ogólne osłabienie organizmu.

Przez obecność w diecie dużej ilości produktów roślinnych dieta dr Dąbrowskiej bogata jest w błonnik pokarmowy. Zapewnia to uczucie sytości, jednak należy mieć na uwadze, że zbyt duża jego ilość może podrażniać układ pokarmowy i nie przez każdego będzie dobrze tolerowana.

Bardzo istotne jest prawidłowe wyprowadzenie z diety. Często po zakończeniu diety przez spowolnienie metabolizmu dochodzi do efektu jojo i problemów z trawieniem niektórych produktów. Czasem okres wychodzenia z diety trwa dłużej niż sama dieta. Ważne jest, żeby proces wyprowadzenia był przeprowadzony właściwie, najlepiej pod kontrolą dietetyka.

DIETA DASH

Dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) jest dietą stworzoną w celu terapii żywieniowej nadciśnienia tętniczego. Jej hipotensyjne działanie zostało potrwierdzone w licznych badaniach z udziałem ludzi. Dieta DASH od wielu lat jest uznawana za jeden z najzdrowszych modeli żywienia nie tylko dla cierpiących na nadciśnienie, ale także dla osób pragnących wprowadzić prawidłowe nawyki żywieniowe. Polecana jest również jako dieta redukcyjna.

Założenia diety są stosunkowo proste, określone są liczby porcji produktów, jakie należy spożywać w ciągu dnia:

• pełnoziarniste produkty zbożowe – 7-8 porcji (chleb żytni razowy, grube kasze, pełnoziarniste makarony, brązowy ryż),

• niskotłuszczowe produkty mleczne – 2-3 porcje (mleko do 2% tłuszczu, naturalne jogurty, kefiry, maślanki, chude twarogi),

• mięso, drób i ryby – 2-3 porcje (chude mięso, ryby zarówno chude jak i tłuste),

• oleje i tłuszcze – 2-3 porcje (oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany),

• owoce – 4-5 porcji,

• warzywa – 4-5 porcji,

• orzechy, nasiona i ziarna – 4-5 porcji w tygodniu,

• słodycze – 5 porcji w tygodniu.

Szczególnie ważne w diecie DASH jest ograniczenie soli i produktów bogatych w sól, a więc wszelkiego rodzaju słonych przekąsek, a także produktów wędzonych, kiszonych, peklowanych i marynowanych.

Dieta DASH jest może być dietą zbilansowaną, dostarczającą właściwej ilości makroskładników – białek, tłuszczów i węglowodanów, a także dużej ilości witamin i minerałów pochodzących z warzyw i owoców oraz orzechów i nasion. Odpowiednio stosowana dostarcza przede wszystkim potasu i magnezu – pierwiastków szczególnie ważnych dla prawidłowej pracy serca i układu krwionośnego. Jest także bogata w błonnik, który zapewni uczucie sytości i korzystnie wpłynie na poziom cukru we krwi. Dieta dostarcza dobrze przyswajalnego wapnia z produktów nabiałowych oraz witaminy D i kwasów omega-3 z tłustych ryb morskich.

Należy mieć na uwadze, że dieta DASH będzie dostarczać dużej ilości węglowodanów, co nie będzie odpowiednie dla pacjentów z insulinoopornością lub chorujących na cukrzycę. Również spora liczba porcji owoców będzie powodować dużą ilość w diecie cukrów prostych, co może utrudniać redukcję masy ciała.

Najlepiej dostosować sposób odżywiania pod swoje preferencje i zdrowie wspólnie z dietetykiem. Zapraszamy do Poradni Dietetycznej Nutri-Med we Wrocławiu. Dobry Dietetyk Wrocław.