Dna moczanowa to choroba metaboliczna, która dotyka częściej mężczyzn między 30 a 50 rokiem życia, a także kobiety po menopauzie. Zachorowalność wiąże się z podniesieniem jakości życia, kiedyś dna moczanowa była nazywana chorobą „bogatych”, przypomina dietetyk z Nutri-Med we Wrocławiu. Dna moczanowa może być także skutkiem stosowania nieprawidłowej diety i stylu życia, a także niektórych leków. Mają na nią wpływ także uwarunkowania genetyczne.

Typowe dla podagry (bo tak też nazywa się dnę moczanową) jest występowanie ataków nocą – podwyższona temperatura ciała, obrzęk i ból stawów (często dotyczy to palca u stopy), a także zaciemnienie skóry. Objawy ustępują po kilku dniach lub nawet tygodniach. Na pojawienie się kolejnych ataków ma wpływ dieta bogata w puryny, nadmierny stres, wysoka aktywność fizyczna i niektóre leki, wymienia dietetyk z Poradni Dietetycznej Nutri-Med we Wrocławiu.

Dietetyczki zwracają uwagę, że zalecenia w przypadku dny moczanowej zmieniły się w ostatnich latach na korzyść chorych. Obecnie lista produktów dozwolonych jest dłuższa.  Najważniejsze zmiany dotyczą spożycia warzyw, nasion roślin strączkowych i picia kawy. Ale zacznijmy od początku zachęca dietetyk Wrocław.

Jak leczyć dnę moczanową?

Leczenie dny moczanowej jest przede wszystkim farmakologiczne, ale bardzo ważnym czynnikiem jest odpowiedni styl życia i żywienia.

Jak i co jeść w dnie moczanowej?

Spośród najważniejszych czynników dietetyk wrocławskiej poradni Nutri-Med wylicza:

- spożywanie regularnych 4-5 posiłków w ciągu dnia, co około 3-4 godziny,

- ostatni posiłek powinien być spożyty nie później niż 3-4 godziny przed snem, co zapobiega gromadzeniu kwasu moczowego w nocy,

- zdrowa dieta bogata w warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, unikanie alkoholu, produktów wysokoprzetworzonych oraz o dużej zawartości puryn,

- unikanie dań smażonych, polecane gotowanie w dużej ilości wody, co dodatkowo wypłukuje produkty z puryn,

- picie około 2 litrów wody, zwłaszcza po posiłkach i przed snem celem lepszego usuwania kwasu moczowego z organizmu,

- można pić kawę, jednak nie więcej niż 1-2 filiżanki słabej dziennie,

- unikanie spożycia alkoholu,

- kontrola masy ciała, ponieważ nadwaga sprzyja rozwojowi dny moczanowej. Jednak w przypadku konieczności redukcji wagi polecane są stopniowe spadki wagi, zbyt gwałtowne mogą nasilać objawy choroby,

- unikanie palenia papierosów,

- umiarkowana aktywność fizyczna (zbyt wysoka może nasilać objawy choroby).

Jaka dieta jest polecana przy dnie moczanowej?

Dietetyczki z gabinetów we Wrocławiu przedstawiają jej najważniejsze założenia.

Przede wszystkim należy unikać produktów bogatych w puryny:

• czerwonego mięsa,
• podrobów,
• niektórych ryb,
• owoców morza,
• tłuszczów zwierzęcych
• i alkoholu.

Co należy wprowadzić do diety?

• różnorodne warzywa,
• 1-2 porcje owoców dziennie, zwłaszcza wiśnie, które pomagają w obniżeniu kwasu moczowego,
• produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu takie jak jogurty, kefiry, maślanki, chude twarogi,
• oleje roślinne,
• orzechy, pestki,
• pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, razowe makarony, płatki owsiane itp.
• nasiona roślin strączkowych, min. 1 raz w tygodniu (najnowsze badania potwierdzają, że ta grupa żywności mimo wysokiej zawartości puryn nie przekłada się na wzrost kwasu moczowego we krwi, a wręcz przeciwnie jest dobrym źródłem białka przy ograniczeniu mięsa i ryb).

Czy w dnie moczanowej nie można w ogóle jeść mięsa i ryb?

Typowi mięsożercy pewnie z obawą podchodzą do założeń diety przy dnie moczanowej. Nie musi być ona zupełnie pozbawiona mięsa i ryb - uspokaja dietetyczka z Poradni dietetycznej Nutri-Med we  Wrocławiu.

Przede wszystkim należy unikać podrobów, wywarów mięsnych i na kościach (zupy gotujemy na samych warzywach z dodatkiem olejów roślinnych), a także ograniczać mięso czerwone do minimum. Lepiej sięgać po drób, ale z ograniczeniem porcji obiadowej do max 100g i nie częściej niż 2-3 razy w tygodniu. Spośród ryb bezwzględnie należy unikać ryb konserwowych takich jak szprotki, śledzie i sardynki, a także wędzonych (patrz. Tabela 1). Wysokie zawartości puryn są także w tuńczyku i pstrągu. Z kolei najbezpieczniej sięgać po dorsza, solę i sandacza.

Mięso i ryby lepiej gotować w dużej ilości wody niż smażyć, czy piec, ponieważ gotowanie usuwa częściowo puryny.

Tabela 1. Zawartość puryn w mg kwasu moczowego na 100g wybranych gatunków ryb.

Podsumowanie założeń diety polecanej przy dnie moczanowej:

Tekst opracowany na podstawie aktualnych informacji Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej, www.ncez.pzh.gov.pl)