Pierniki kojarzą się z miękkimi, polukrowanymi ciastkami w świątecznych wzorach i kolorach. Jednak nie wszyscy wiedzą, że te sztandarowe łakocie każdego wigilijnego stołu, to również bogactwo przypraw o właściwościach prozdrowotnych.

Jak powstał piernik i co jest w nim wyjątkowego?

Opowiada dietetyk z Centrum Dietetycznego Nutri-Med we Wrocławiu.

Piernik - nazwa wywodząca się pierwotnie od słowa „pierny”, co w języku staropolskim oznaczało pieprzny.

Piernik to rodzaj ciasta bardzo intensywny w smaku za sprawą dodatku przypraw korzennych, do których zaliczamy: cynamon, anyż, imbir, gałkę muszkatołową, pieprz, anyż, goździki oraz kardamon –wylicza dietetyczka z wrocławskiej poradni Nutri-Med.

Jaka jest historia piernika?

Opracowanie receptury piernika było czystym przypadkiem. Kupcy handlujący korzennymi przyprawami znaleźli sposób na wydłużenie ich świeżości – rozpoczęli produkcję twardych ciastek z dodatkiem ówczesnych rarytasów. Gotowych dzisiejszych pierników nie spożywano bezpośrednio, a rozkruszano je do popularnego wtedy sosu piernikowego, dodawanego do różnego rodzaju mięs.

Jakie właściwości zdrowotne ma piernik?

W zapiskach historii można znaleźć informacje na temat wykorzystywania piernika w dolegliwościach trawiennych. Nic dziwnego – zawarta mieszanka przypraw korzennych ma zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości żołądkowych tj.  wzdęcia, niestrawności, kolki – tłumaczy dietetyk Nutri-Med Wrocław. Piernik wykazuje także działanie rozgrzewające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Związki zawarte w cynamonie, gałce muszkatołowej i imbirze wpływają korzystnie na układ sercowo-naczyniowy, obniżając profil lipidowy i zapobiegają rozwojowi miażdżycy.

Jak przygotować piernik?

Według dietetyczki z Poradni Dietetycznej Nutri-Med we Wrocławiu prawdziwy staropolski piernik powinien być przygotowywany na 6-8 tygodni przed Świętami Bożego Narodzenia. Na początek istotne jest by ciasto dokładnie wyrobić i odłożyć w chłodne miejsce na parę tygodni, by „odpoczęło”. Następnie, na 1-3 tygodnie przed Wigilią należy upiec ciasto i ponownie zawinięte w folię odstawić, aż do Wigilii. Tradycyjny piernik staropolski najlepiej przełożyć powidłami śliwkowymi domowej roboty. Dzięki temu ciasto będzie miękkie, a dodane powidła nadadzą delikatnie kwaskowego posmaku, informuje dietetyczka.

Zachęcamy do pieczenia piernika:

Przepis na tradycyjny piernik staropolski.

Składniki:

• 0,5 kg mąki
• 0,5 szklanki cukru trzcinowego
• 0,5 szklanki miodu
• 150g masła
• 2 żółtka
• 1 jajko
• 2 łyżki mieszanki przypraw (cynamon, kardamon, mielone goździki, mielony anyż, gałka muszkatołowa, pieprz)
• 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej
• 1/3 szklanki mleka
• Opcjonalnie – orzechy włoskie, gorzka czekolada do wykonania polewy
• Do przełożenia ciasta – powidła śliwkowe.

Przygotowanie:

W garnku rozpuścić miód, cukier i masło. Mieszać do chwilę łyżką, zagotować, następnie odstawić z ognia i ostudzić. Do przestudzonej masy dodajemy jajka, mieszankę przypraw korzennych i mąkę. Składniki dokładnie wymieszać drewniana łyżka. Następnie dodać mleko wymieszane z soda oczyszczona, dokładnie wymieszać masę i tak przygotowane ciasto odstawiamy do szklanego naczynia na około 2-3 tygodnie, przykrywając ściereczką.

Po okresie dojrzewania ciasta wykładamy je na drewnianą deskę oprószoną mąką, wyrobić kulkę, a następnie rozwałkować na wymiary dużej blachy. Piec w piekarniku w 180 stopniach przez około 30 minut. Po ostudzeniu ciasto pionowo przekroić na 3 części, przełożyć powidłami śliwkowymi, zawinąć w folie aluminiowa i ponownie odstawić w chłodne miejsce na minimum tydzień. Po tym czasie można przełożyć ciasto do pojemnika, przygotować polewę z gorzkiej czekolady według uznania.

*Przed posmarowaniem ciasta powidłami warto nasączyć piernik likierem – wtedy ciasto stanie się bardziej miękkie.

Smacznego i Wesołych Świąt życzy zespół Nutri-Med!