Kto z nas nie lubi słodyczy? Na samą myśl o smacznym cieście, puszystym deserze czy ulubionym batoniku aż podrywamy się z miejsca, by przeszukać swoje szafki, szuflady czy torebkę. Wiele osób, zwłaszcza kobiet, skrzętnie skrywa takie skarby i często ma je pod ręką, by sięgnąć po nie zawsze wtedy, gdy przyjdzie nam na nie ochota. Uwaga! To bardzo niepokojący nawyk, bowiem cukier należy do substancji, która uzależnia i zagraża naszemu zdrowiu.

Uzależnienie od cukru - eksperymenty

Cukier uzależnia. Nieprawda? Być może nie Ciebie, czego Ci gratuluję. Przypatrz się jednak temu, co kupuje większość osób stojących w tej samej kolejce do kasy. Ciasteczka, batoniki, słodzone napoje. Później popatrz na ich sylwetkę. Często zdradza ona zamiłowanie do produktów, które znajdują się na taśmie, z czego mało osób zdaje sobie jednak sprawę.

Cukier jest substancją, która uzależnia i działa na mózg podobnie jak narkotyk – tak uważa amerykański pediatra Robert Lusting z University od California w San Francisco. Osoby spożywające słodycze często nie mogą bez nich żyć, dlatego stale je kupują, gdyż są od nich uzależnione.

W 2007 roku jeden z największych światowych ekspertów z dziedzinie uzależnień od narkotyków, Serge Ahmed z Institut Federatif de Recherche sur les Neurosciences w Bordeaux przeprowadził eksperyment w zakresie uzależnień od narkotyków. Wzięły w nim udział szczury, na których sprawdzano oddziaływanie kokainy i cukru. Zwierzętom podawano słodzoną wodę oraz kokainę. Okazało się, że aż 94% szczurów wybierało słodzoną wodę a zaledwie 6% narkotyk. W grupie badanych zwierząt znajdowały się zwierzęta, którym już wcześniej podawano kokainę. Mogły się więc od której uzależnić. Większość z nich wybierało jednak cukier, co świadczy, że substancja ta uzależnia bardziej niż proponowany im narkotyk. Eksperyment powtórzono zmieniając kokainę na heroinę. I tym razem zakończył się on podobnym rezultatem.

Kolejny eksperyment ze szczurami, cukrem i narkotykami w rolach głównych przeprowadził profesor psychologii z Princeton University Bart Hoebel. Zwierzętom udostępniono dwa dozowniki: jeden ze słodzoną wodą a drugi z kokainą. W pierwszym etapie doświadczenia szczury musiały nacisnąć dźwignię raz, aby otrzymać wybraną substancję. Jeśli ponownie się na nią decydowały, musiały naciskać dwa, następnie cztery, potem siedem, potem dziesięć i więcej razy. Ilość naciśnięć dźwigni z cukrem zwiększała się, gdy szczury chciały ponownie zasmakować wody z cukrem. Dźwignia z kokainą zawsze udostępniała narkotyk po dwukrotnym jej naciśnięciu.

Pomimo tego, że dostęp do cukru wymagał większego wkładu pracy, aż 85% szczurów biorących udział w eksperymencie wybierało właśnie tę substancję. Sytuacja nie zmieniła się nawet wówczas, gdy roztwór wody z cukrem został rozrzedzony a kokaina nie traciła swojej mocy.

Jak reaguje organizm na brak cukru?

Eksperymenty na szczurach z cukrem i narkotykami dowiodły, że cukier uzależnia częściej niż narkotyki. Zwierzęta biorące udział w doświadczeniach, którym podawano je przez kilka tygodni poddane zostały dalszych obserwacjom. Na ich podstawie okazało się, że pozbawienie ich cukru powodowało wyraźne rozdrażnienie, które ograniczało wykonywanie najprostszych zadań, część zwierząt dostawało nawet palpitacji, co można porównać do drgawek narkomana po zabraniu mu dostępu do narkotyku. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku ludzi. Osoby będące uzależnione od cukru są rozdrażnione i nie potrafią się skupić, kiedy ich organizm odczuwa brak słodyczy.

Cukroholizm XXI wieku

Cukier produkowany jest głównie z buraków cukrowych i trzciny cukrowej, która zawiera 14% pierwiastków śladowych, chlorofil, witamin i minerałów. Jednak cukier, który spożywamy, dostępny jest w postaci rafinowanej, czyli mocno oczyszczonej i pozbawionej wszystkich substancji odżywczych.

Jak powstaje cukier? Z buraków cukrowych i trzciny cukrowej wytwarzany jest surowy sok, do którego następnie dodawane są substancje chemiczne, w tym dwutlenek siarki, siarczan sodu czy ultramaryny. Składniki te nie pozostają obojętne dla naszego organizmu i zdrowia.

Obecnie cukier dodawany jest do większości produktów spożywczych, głównie ze względu na jego niską cenę. Nie zawsze jednak tak było. Do roku 1979 był on towarem drogim, rzadkim i trudno dostępnym. Dopiero niespełna 40 lat temu wyprodukowano go w takiej ilości, że jego cena znacznie się obniżyła. Wcześniej, w XIII wieku, porcja cukru była warta tyle, co tyle samo ważące srebro.

Na początku XX wieku w Europie średnie roczne spożycie cukru na jedną osobę wynosiło 5 kg. Obecnie przeciętny Polak zjada około 42 kg rocznie cukru, średnia w krajach Unii Europejskiej wynosi około 39 kg. Tak duża ilość cukru w naszej diecie spowodowana jest przede wszystkim tym, iż cukier dodawany jest do wielu produktów spożywczych, w tym nawet do wędlin, keczupu, pizzy czy chleba. Tymczasem cukier to puste kalorie. Podnosi on stężenie glukozy we krwi i chwilowo dodaje energii pobudzając do pracy trzustkę.

Wpływ cukru na nasz organizm

Cukier powoduje otyłość u dzieci i dorosłych, uzależnia i osłabia nasze organy wewnętrzne. Biały cukier:

• podrażnia śluzówkę żołądka, zakwasza organizm – prowadzi do nadprodukcji kwasu żołądkowego i nadmiaru kwasowości, co może spowodować pojawienie się wrzodów,

• niszczy błonę śluzową jelit – zaburza florę bakteryjną obniżając odporność organizmu,

• zaburza proces trawienia i wypróżniania – prowadzi do zaparć,

• zużywa duże ilości witamin i minerałów w procesie trawienia – im więcej cukru spożywamy, tym więcej witamin, magnezu, chromu, wapnia i fosforu ubywa z naszego organizmu w trakcie trawienia cukru,

• uzależnia wpływając destrukcyjnie na kondycję naszych organów wewnętrznych,

• niszczy zęby i tkankę kostną,

• zwiększa ryzyko wystąpienia u dzieci alergii i egzemy niewiadomego pochodzenia,

• działa długofalowo – w późniejszym wieku może wywołać chroniczne zmęczenie i poważne schorzenia, w tym osteoporozę, podwyższone ciśnienie krwi, choroby układu krążenia,

• wpływa niekorzystnie na układ nerwowy – nagły wzrost i spadek stężenia glukozy we krwi prowadzi do braku koncentracji, rozdrażnienia, nadpobudliwości, spadku nastroju, senności,

Co zamiast cukru?

Od cukru uzależniamy się od najmłodszych lat. Dowodem tego mogą być imprezy organizowane dla dzieci, na których nie brakuje słodkich przekąsek: babeczek, ciasteczek, cukierków, słodzonych napojów. To nawyk, na który narażamy własne dzieci. Alternatywą dla wspomnianych wyżej produktów powinny być świeże i suszone owoce (jabłka, banany, mandarynki, gruszki, winogrona) i warzywa (marchewki, kalarepa, pomidorki). Nie zapomnijmy też o orzechach. Cenowo są one zbliżone do paczki ciastek, za to znacznie bogatsze i wartościowsze dla naszego organizmu, aniżeli produkty z cukrem w roli głównej. Zadbajmy o siebie i swoich bliskich świadomie dokonując wyboru podczas zakupów. Pamiętajmy, że jesteśmy wzorem dla swoich dzieci, dlatego organizując kolejną imprezę dla swoich pociech, także tę szkolną, zaproponujmy zdrowe przekąski w postaci pomidorków koktajlowych, winogron, jabłek i gruszek.